Ostatnia tabelka z umiejętnościami 3 i 4 – latka (klik) cieszyła się ogromną popularnością, dlatego poprosiłam moją imienniczkę Martę o przygotowanie kolejnej listy, dla kolejnej grupy wiekowej. Okazało się, że Marta również w grudniu została mamą, więc tym razem przygotowała listę dla dzieci od 0 do 11 miesięcy.
Pamiętajcie jednak i zaznaczę to tłustym drukiem: lista stanowi jedynie punkt odniesienia, bo przecież każdy człowiek rozwija się we własnym tempie, dzieci w szczególności. Ja na przykład jazdy na rowerze nauczyłam się mając dopiero 8 lat, a mój brat miał 4 lata i już śmigał na rowerku dwukołowym. Dlatego zapoznajcie się z poniższą listą, ale nie martwcie się na zapas.
Na podstawie poniższej tabelki zapoznacie się z tym, co powinno umieć 3, 4 czy 6-miesięczne dziecko. Dzięki niej zwrócicie uwagę na pewne cechy i umiejętności, które będziecie mogły uwzględnić w kalendarzach rozwoju Waszych dzieci. Wszystko to służy temu, abyście mogły zapewnić swoim podopiecznym prawidłowy rozwój, którego nie musicie przesadnie śledzić, bo wystarczy, że zaobserwowane zmiany sobie zanotujecie. Gwarantuję, że ta wiedza pomoże Wam w pielęgnacji maluszka i rozwieje Wasze ewentualne wątpliwości.
| Trzy podstawowe grupy umiejętności (od urodzenia do 11 miesiąca życia) | |||
| Rozwój Osobisty, społeczny i emocjonalny | Pewność siebie | Uczucia i zachowanie | Związki |
| - Śmieje się i guga z przyjemnością (np. w odpowiedzi na gilgotki), | - Uspokaja się w reakcji na znany dotyk, głosy i twarze, | - Lubi towarzystwo i szuka kontaktu z innymi, | |
| - Używa głosu, gestów, kontaktu wzrokowego i ekspresji twarzy aby nawiązać kontakt z innymi i utrzymać ich uwagę, | - Poszukuje fizycznego i emocjonalnego komfortu poprzez wtulanie się w osoby dobrze mu znane, | - Intensywnie patrzy na twarze i kopiuje ruchy twarzy np. pokazuje język, otwiera buzię, | |
| - Uspokaja się kiedy jest trzymany, kołysany, kiedy mówi się i śpiewa do niego delikatnym głosem, | - Reaguje kiedy się do niego mówi np. rusza nogami, otwiera buzię, | ||
| - Potrafi pokazać zakres różnych emocji takich jak: przyjemność, strach, podekscytowanie, | - Rozpoznaje i najbardziej reaguje na głos głównego opiekuna (twarz się zmienia, wzrasta aktywność kiedy opiekun się pojawia), | ||
| - Reaguje emocjami na emocje innych (np. śmiechem na śmiech, poddenerwowaniem na smutek lub płacz), | - Reaguje na to na czym skupia się opiekun ( wodzi za nim wzrokiem), | ||
| - Lubi być podnoszony i przytulany, | |||
| Rozwój fizyczny | Przenoszenie i podnoszenie | Zdrowie i samo higiena | |
| - Odraca główkę w odpowiedzi na dźwięki i obrazy, | - Odpowiada na i dobrze się rozwija dzięki miłemu, delikatnemu fizycznemu kontaktowi z innymi i dzięki ich trosce, | ||
| - Stopniowo zdobywa umiejętność podnoszenia i trzymania własnej główki, | - Potrafi wyrazić głód, dyskomfort oraz pragnienie, | ||
| - Porusza ramionami i nogami, które stopniowo stają się bardziej skoordynowane (kontrolowane), | - Oczekuje – reaguje na karmienia (posiłki) z zainteresowaniem, | ||
| - Potrafi przewrócić sie z plecków na brzuszek i z brzuszka na plecki, | |||
| - Kiedy leży na brzuszku zaczyna podnosić główkę, później klatkę piersiową, najpierw na przedramionach a później na prostych ramionach, | |||
| - Obserwuje swoje rączki i nożki- kiedy leży na plecach podnosi i chwyta nóżki w pionie, | |||
| - Wyciąga rączki po przedmioty, dotyka je i zaczyna je trzymać, | |||
| - Bada przedmioty buzią, często chwyta przedmioty i wkłada je sobie do buzi, | |||
| Komunikacja i język | Słuchanie i uwaga | Rozumienie | Mówienie |
| - Odwraca się w stronę dźwięku, następnie lokalizuje zakres dźwięku, | - Zatrzymuje się i patrzy kiedy słyszy własne imię, | - Potrafi komunikować swoje potrzeby i uczucia na swoje różne sposóby, np. poprzez płacz, guganie, | |
| - Słucha, odróżnia/rozpoznaje i reaguje na intonacje i barwy głosów, | - Zaczyna rozumieć znane gesty, dźwięki i słowa, | - Reaguje własnymi dźwiękami w odpowiedzi na słowa wypowiadane do niego poprzez bliską osobę, | |
| - Reaguje w interakcji z innymi poprzez uśmiech, patrzenie i ruchy, | - Unosi ramionka czekając na to, że zostanie podniesiony, | ||
| - Wycisza się albo reaguje (dość żywiołowo) kiedy słyszy jak się do niego mówi, | - Ćwiczy i stopniowo rozwija swoją mowę aby komunikować się z innymi (gaworzy, powtarza sylaby, bawi się swoim głosem), | ||
| - Patrzy uważnie na osobę, która do niego mówi ale przestaje jeśli ta osoba znika z pola widzenia np. się odwraca, | |||
| - Wsłuchuję się w znane mu dźwięki, słowa albo zabawy (tzw. Finger plays), | |||
| - Rozprasza się kiedy pojawiają się nowe bodźce, | |||
| Cztery szczegółowe grupy umiejętności (- te grupy podane są orientacyjnie dla dzieci do skończonych 24 miesięcy życia, nikt nie obserwuje jak z “pisaniem” czy „technologią” radzi sobie maluszek pięcio czy nawet czternasto miesięczny). | |||
| Literatura | Czytanie | Pisanie | |
| - Lubi patrzeć na książki i inne wydrukowane obrazki, | Późniejsza umiejętność pisania opiera się na tych doświadczeniach jakie dzieci zdobyły w okresie niemowlęcym i wczesno dziecięcym. Znim nauczą się pisać muszą nauczyć się komunikować, następnie uczą się zapisywać słowa, które potrafią powiedzieć. | ||
| Matematyka | Cyfry |
Ksztaty, przestrzeń i mierzenie |
|
| - Zauważa zmiany w obrazkach i przedmiotach (w grupie do 3), | Wczesna dziecięca świadomość jeśli chodzi o kształy, przestrzeń i długość rozwija się poprzez możliwość obserwacji własnych ruchów, zabawę i odkrywanie. | Wczesna dziecięca świdomość jeśli chodzi o kształy, przestrzeń i długość rozwija się poprzez możliwość obserwacji własnych ruchów, zabawę i odkrywanie. | |
| Rozumienie świata | Ludzie i sąsiedztwo | Świat | Technologia |
| Początkowe rozumienie ludzi i sąsiedztwa opiera się na wczesnych nawiązanych relacjach z osobami ważnymi dla dziecka. | - Porusza oczami, następnie głową kiedy wodzi za jakimś przedmiotem, | Początki rozumienia technologii bazują na wczesnych doświadczeniach jakie maluchy zdobywają poprzez zabawę różnymi przedmiotami i obserwowanie jak się zachowują pod wpływem różnych reakcji na nie. | |
| - Reaguje gwałtownie jeśli przedmiot albo twarz nagle znika z pola widzenia, | |||
| - Z zainteresowniem patrzy na pokój, poszukuje nowych interesujących obiektów i wydarzeń, | |||
| - Uśmiecha się z przyjemnością podczas dobrze mu znanych zabaw, | |||
| - Powtarza czynności, które powodują jakąś reakcję np. potrząsa grzechotką, | |||
| Sztuka i projektowanie | Poznawanie i używanie materiałów i mediów | Bycie twórczym | |
| Dzieci badają materiały i przedmioty jako część poznawania otaczającego ich świata. | Dzieci muszą na początku odkrywać świat i zrozumieć różne sposoby komunikowania się zanim zaczną wyrażać własne pomysły poprzez sztukę czy projektowanie. | ||
Oto tabelka, przedstawiająca co powinno umieć dziecko w 11 miesiącu swojego życia:
Badania potwierdzają, iż pozytywna interakcja we wczesnym dzieciństwie ma wpływ na późniejszy rozwój poznawczy. Dzieci mają prawo do pokazywania własnych pomysłów, idei, myśli i uczyć się poprzez zabawę, taniec itp.
Odpowiednia opieka i edukacja oraz wdrażanie programów prewencyjnych i interwencyjnych w trakcie pierwszych pięciu lat życia dziecka, wspiera rozwój umiejętności niezbędnych do osiągania sukcesów edukacyjnych i społecznych. (Magdalena Czub, Diagnoza funkcjonowania społeczno-emocjonalnego dziecka w wieku od 1,5 do 5,5 lat, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2014.)
Pamiętajmy, że każde dziecko jest inne (tak jak my, czy każdy z nas w tym samym miesiącu życia nauczył się jeździć samochodem? Nie umiesz jeździć? O nie! Co teraz! Jaki specjalista dla ciebie?) i potrzebuje czasem więcej czasu, niż jego rówieśnicy aby przyswoić sobie kolejną umiejętność. Najważniejsze, co możemy dać „naszym” dzieciom, to czas i miłość – och wyszło tak pompatycznie.
